Gastsprekers Westerbork: in het verzet & onderduiken.
Afgelopen week heb ik twee gastsprekers via Herinneringscentrum Kamp Westerbork uitgenodigd in de les. Dinsdag kwam dhr. Stinis vertellen over zijn vader die in het verzet heeft gezeten en donderdag kwam dhr. van Vliet vertellen over hoe het onderduiken en verlies van zijn ouders hem gevormd heeft als kind.
Ze zijn er nu nog, de mensen die de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt. Dat klinkt heel stom, maar het is een feit. Met enkele jaren zullen we deze mannen en vrouwen niet meer kunnen vragen naar hun ervaringen tijdens vreselijke periode. Nu ze er nog zijn probeer ik elk jaar iemand uit te nodigen in mijn klas om zijn of haar verhaal te laten vertellen. Helaas wil dat niet altijd. Niet alleen ik als docent, maar ook mijn leerlingen hebben het druk.
Dit jaar is het gelukt! Verspreid over twee dagen kregen mijn 99 GT2 leerlingen een gastles van iemand die de Tweede Wereldoorlog had meegemaakt. Op dinsdag kwam dhr. Stinis vertellen over zijn vader die in het verzet zat waardoor hij en zijn moeder apart van hun vader moesten onderduiken. Op donderdag kwam dhr. van Vliet vertellen over zijn onderduikverleden hier in Sneek en hoe hem dat gevormd heeft door de jaren heen. Beiden erg indrukwekkend. Ik wil hun verhaal niet compleet hier opschrijven, dat is niet aan mij. Wel wil ik graag even mijn gevoelens over beide dagen delen samen met enkele foto’s die ik nam.
Dinsdag. Dhr. Stinis | Het verzet
De verhalen over het verzet zijn altijd heldhaftig en spannend. Alsof je in een film zit met allerlei spectaculaire acties en achtervolgingen. Niets is minder waar. Natuurlijk zijn er spannende situaties geweest, maar veel gebeurde achter de schermen. Net zo goed als dat na de oorlog duizenden mensen zeiden dat zij in het verzet hadden gezeten. Het was een poging voor velen om toch nog als held te boek te kunnen staan. Ook dat is verre van waar. Dhr. Stinis vertelde een bijzonder verhaal over zijn vader die als professioneel fotograaf foto’s maakte voor het verzet. Dat deed hij van de Duitse stellingen maar ook van personen voor valse persoonsbewijzen. Daarmee werd hij als een gevaar gezien voor de Duitsers en moest het gezin onderduiken (los van elkaar). Dit zijn de mensen die mee hebben geholpen aan onze bevrijding, maar het zijn er maar weinig geweest. Mij raakte het dat dhr. Stinis nooit met zijn vader heeft kunnen bespreken wat er in de jaren ’40-’45 gebeurd is. Niet omdat zijn vader het niet overleefde, maar omdat zijn vader het simpelweg niet kón. Zo’n oorlog draag je altijd bij je, of je nou wilt of niet.
Donderdag. Dhr. van Vliet | Jodenvervolging
Mijn vader was altijd enorm geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog. Daardoor zag ik van kinds af aan al films over dit onderwerp, waarbij de jodenvervolging uitgebreid aan bod kwam. Het blijft indrukwekkend wanneer iemand die zelf in deze situatie heeft gezeten zijn verhaal verteld. Dhr. van Vliet werd als baby van 5 maanden onder gebracht bij een onderduikadres, zonder zijn ouders. Voor hem was de oorlog niet afgelopen toen de Nederland geheel bevrijd was op 5 mei 1945, integendeel zelfs. Dhr. van Vliet heeft het geluk gehad dat er goed voor hem gezorgd werd en dat zijn biologische ouders plannen hadden gemaakt voor als het mis ging. Hierdoor heeft hij het gered, maar zelfs als baby in WO2 kom je niet ongeschonden uit de strijd. Mij zal altijd bij blijven hoe er met hem om werd gegaan door docenten op de middelbare school. Niemand kan en mag veroordeeld worden als het gaat om religie, seksueliteit, huidskleur. Ook niet om wat je ouders zijn. Jij bent jij. Dat gebeurde bij hem wel, en zelfs door de docenten. Dat vond ik vreselijk om te horen. Als docent wil ik altijd open staan voor kinderen en hen helpen waar kan, maar in zijn geval was dat niet zo. Helaas…
Ik zou iedereen willen aanraden om eens in gesprek te gaan met een gastspreker als deze heren. Zij doen dit met plezier en ondanks dat zij het lastig vinden en bij tijden even moeten slikken, vinden zij het belangrijk dat zoveel mogelijk mensen hun verhaal horen. Het verhaal van hun ouders.
Via Westerbork kun je gastsprekers uitnodigen die in gesprek gaan over allerlei onderwerpen. Dat kan jodenvervolging zijn zoals dhr. van Vliet of het verzet zoals dhr. Stinis. Ook kunnen er gastsprekers uitgenodigd worden over Srebrenica, de strafkampen in Japan, de NSB, etc. Ben je zelf geen docent maar leerling? Vraag het dan eens aan.
Ik vond het in ieder geval heel bijzonder. Heren, nogmaals ontzettend bedankt!
