Sprookjes: Doornroosje
Het bekende verhaal van het meisje dat voor eeuwig zou slapen na een vloek en een prik van een naald. Doornroosje is misschien wel mijn favoriete sprookje…
Dit is ook wel een bijzondere, want de oorspronkelijke versie is bijna niet aan te kaarten. Men is het er niet over eens wie nou het originele Doornroosje verhaal heeft geschreven. Sommige zeggen dat al in de oudheid verhalen verteld werden die leken op dit sprookje, maar het is toen niet opgeschreven. Bijzonder is dat ook hier de gebroeders Grimm en Perrault weer naar voren komen, zij maakten ook een eigen variant op Doornroosje. Maar.. er zijn er meer!
Alvast een kleine disclaimer, deze verhalen van Doornroosje zijn niet zo sprookjesachtig als de laatste versies die we kennen. Dan kun je er vast rekening mee houden.
Perceforest – 1340
De oudste geschreven versie komt uit 1340, in een Franse roman genaamd Perceforest. Het verhaal speelt zich af in het Romeinse rijk. Assepoester heeft een andere naam, Zellandine, en is een prinses. De godin Themis vervloekt Zellandine, ze zal zich aan een vlasnaald prikken en sterven. Niet drie feeën maar een godin verzacht de vloek, ze zal niet sterven maar slapen tot de naald uit haar vinger gaat. Er komt op een dag een Romeinse held langs, Troylus. Hij ziet de prinses en vrijt met haar, terwijl ze gewoon door slaapt. Na 9 maanden bevalt ze van een zoontje, ook zonder wakker te worden, die de naald uit haar vinger zuigt. Dan ontwaakt ze.
Giambattista Basile – 1634
Het verhaal van Basile is nog weer anders. De hoofdrolspeelster is het meisje Talia. Ze wordt in deze versie niet vervloekt, maar waarzegsters voorspelden dat, ook hier, een vlasnaald heel gevaarlijk zou zijn voor haar. De vader van Talia laat alle naalden en spinnewielen weghalen, maar toch prikt het meisje zich en ze valt in een zeer diepe slaap. Hier wordt het verhaal wel een beetje vreemd, net als bij Perceforest. Op een dag komt er een koning langs die de mooie Talia ziet. Hij verkracht haar, en 9 maande later bevalt ze van een tweeling. Een van de kinderen zuigt op ten duur de naald uit haar vinger, waardoor ze ontwaakt. Het verhaal eindigt hier alleen nog niet.
De koning maakt dan kennis met Talia en hun kinderen, die ze Zon en Maan noemen. De koning heeft alleen al een vrouw, die ontzettend jaloers wordt. Ze wil de twee kinderen laten slachten om, en dat moet de koning dan opeten. De koning wil dit niet, en de koningin wordt boos. Ze probeert Talia in een vuur te werpen, maar de koningin komt daar zelf in terecht. De koning, Talia, Zon en Maan leefden nog lang en gelukkig… ondanks de verkrachting en dergelijke.
Gebroeders Grimm – 1812
Net als bij Assepoester en Hans & Grietje, staat ook Doornroosje in de verzameling verhalen van de gebroeders Grimm. Deze versie is het meest bekend. Ze heet hier ook al Doornroosje. De gebroeders Grimm hebben geschreven over een koning en een koningin die een prachtig dochtertje krijgen. De koning wil de 13 wijze vrouwen uit het rijk uitnodigen om dit te vieren, maar hij heeft maar 12 gouden borden. Daarom nodigt hij 1 wijze vrouw niet uit. Je kan het wel raden, de 13e vrouw komt toch en vervloekt de kleine prinses. Er was nog 1 wijze vrouw over die haar wens mocht uitspreken, die daarmee de vloek van de dood verandert in 100 jaar slapen. Op haar 15e jaar prikt de prinses zich aan een spinnewiel in het kasteel op een dag dat haar ouders niet thuis zijn.
Het bijzondere is dat Doornroosje in slaapt valt, maar dat gebeurt ook met iedereen in het kasteel. Zelfs de dieren vallen in slaap. Door de jaren heen groeit het kasteel vol met takken vol doorns en in het rijk gaat het gerucht rond over de mooie slapende prinses. Steeds proberen jonge mannen zich door de hagen heen te slaan om bij de prinses te komen. Op een dag is er een een jonge prins die, ondanks de vele mannen die hem voorgingen, het probeert. Het lukt hem ook! Hij ziet iedereen slapen en gaat op zoek naar de prinses. Wanneer hij haar vindt in de toren kust hij haar zachtjes… hij vindt haar namelijk zó mooi. Na de kus wordt ze rustig wakker, samen met iedereen in het rijk. Ze zullen uiteindelijk trouwen en leven nog lang en gelukkig.
Disney – 1959
De Disney verfilming van 1959 lijkt vrijwel identiek op die van de gebroeders Grimm op twee belangrijke punten na. In de Disney film zijn er 4 feeën in het rijk, waarvan er 1 (Maleficent, daarover later meer) niet wordt uitgenodigd. Koning Stephan (de vader van Doornroosje) kent haar uit het verleden en ze hebben een hekel aan elkaar. De vervloeking gaat precies hetzelfde. De ouders van Doornroosje besluiten echter dat hun dochter tot 1 dag na haar 16e verjaardag met de drie goede feeën in het bos zal wonen. Volgens de vloek zal ze namelijk op haar 16e verjaardag geprikt worden en in slaap vallen. Doornroosje komt er echter de dag voor haar verjaardag achter dat ze een prinses is en gaat naar het kasteel. Daar vindt ze in een verborgen kamer een spinnewiel en ze prikt zich. Ook in de Disney film valt de rest van het kasteel in slaap en wordt ze wakker gekust door een prins. Uiteindelijk leven ze nog lang en gelukkig. Grappig details, er is geen enkele Disney prinses die zo weinig in haar eigen film zegt en te zien is als Doornroosje. Ze heeft namelijk maar 18 zinnen tekst en is ook maar 18 minuten te zien (van de totale 75 minuten film).
Maleficent – 2014
Een bijzondere versie is Maleficent uit 2014. In deze film wordt het verhaal namelijk verteld vanuit het oogpunt van Maleficent, de vierde en ‘kwaadaardige’ fee/heks. In deze film volg je Maleficent vanaf jongs af aan, en zie je precies wat er met haar gebeurd. Ook hierin vervloekt ze prinses Aurora (Doornroosje, in deze film wordt ze voornamelijk Aurora genoemd). Ze maakt echter kennis met haar in het bos en krijgt een band met de jonge prinses. Aurora weet niet dat Maleficent haar vervloekt heeft. Uiteindelijk wil Maleficent de vloek opheffen maar dat lukt niet. Een grote aanpassing in deze film is dat wanneer de prins, Philip, Aurora kust… ze niet wakker wordt. Dat is dus niet de kus van ‘ware liefde’. Wanneer Maleficent haar een kus op haar voorhoofd geeft (ze voelt zich schuldig) wordt Aurora wel wakker. Ware liefde kan dus ook op die manier belangrijk zijn. Uiteindelijk verslaat Maleficent de vader van Aurora met hulp van de prinses. Aurora wordt koningin van het rijk en Maleficent leeft veilig en rustig bij haar.
Behoorlijk wat verschillende versies dus, maar wel erg bijzonder. Ik houd echt van dit verhaal, en de verschillende versies zijn elk het waard om te lezen. Mijn favorieten zijn toch wel de versie van de gebroeders Grimm en Maleficent uit 2014.
Wist je trouwens dat het mooie kasteel wat in het midden staat in de Disneyland parken het kasteel van Doornroosje is? Dat kasteel zie je ook aan het begin van alle Disney films.
Dit was alweer het derde sprookje! Volgende week staat Pinokkio op het programma. Weer iets heel anders. Zie ik je dan?
In de tekenfilm van Doornroosje uit 1959, meer dan 60 jaar geleden en geschapen door Walt Disney, was de hoofdpersoon ongeveer maar 20 minuten in beeld, ze werd opgevoed door drie goede feeën, leidde een leven als een huishoudster in een bos, aanbad een pseudo-prins in de vorm van verklede bosdieren en het was zelfs nog vreemder dat haar ouders (die ze vanaf haar baby-tijd niet meer had gezien) onmiddellijk herkende!
Ik had niettemin al eens aangegeven dat ik het oorspronkelijke sprookje van Doornroosje nogal saai vindt daar deze prinses namelijk wordt geboren, zegeningen en een vloek van allerlei feeën krijgt, zij dan opeens supersnel 16 jaar oud is, zich aan een spinnenwiel prikt en 100 jaar in slaap valt (doornroosje verouderd zelfs niet eens) en dan door een vreemde prins wordt wakker gekust met wie ze al meteen trouwt! Feitelijk is het dus geen echt levend sprookje.